„Nie wierzę w masaż”. „Masaż nic nie daje”. „A co mi da takie głaskanie?”. O takie opinie nie trudno w naszym polskim społeczeństwie. Dbanie o siebie ogranicza się często do dbania o higienę i strój i ewentualnie o dietę, nieliczni dodają do tego także troskę o sprawność fizyczną. Ale masaż? Po co komu masaż?
Jeszcze do niedawna salon masażu można było znaleźć jedynie w dużym mieście. Uznawany był za rozrywkę dla bogatych, za kaprys, za chwilową przyjemność…
Tymczasem masaż to potężne narzędzie, czego byli świadomi już starożytni. Zwłaszcza kultury wschodnie ceniły masaż jako nieodzowny element dbania o swój dobrostan psycho- fizyczny. Masaż wywodzi się z Indii i Chin i pierwotnie był częścią rytuałów religijnych, potem przeniknął do medycyny ludowej, by ostatecznie zająć miejsce w medycynie jako „masaż naukowy”, głównie za sprawą holenderskiego lekarza Johana Mezgera. Na przełomie XIX i XX wieku masaż zajął pozycję równą innym medycznym dyscyplinom uniwersyteckim. Masaż stał się narzędziem wykorzystywanym na oddziałach klinicznych- w klinikach chirurgicznych, laryngologicznych, a nawet okulistycznych. Nie jest tajemnicą, że ojciec psychoanalizy Zygmunt Freud wprowadził masaż do leczenia chorób psychosomatycznych, między innymi histerii. Co takiego sprawia, że jest to tak skuteczne i potężne narzędzie lecznicze? Co sprawia, że cudem masażu zajmowali się filozofowie, medycy i psycholodzy?
W tym krótkim wpisie chciałabym się przyjrzeć podstawowemu masażowi klasycznemu, który jest podstawą dla wielu innych zarówno relaksacyjnych jak i medycznych rodzajów masażu. Co takiego sprawia, że skuteczność masażu nie jest kwestią wiary (choć i wiara jest ważnym czynnikiem wpływającym na skuteczność każdej terapii), lecz niezbitym i niepodważalnym faktem? Przyjrzyjmy się nieco badaniom i faktom.
Masaż to nie tylko głaskanie (choć i samo głaskanie jest kojące zarówno dla układu nerwowego jak i dla psychiki). Masaż to zabieg, który wpływa na skórę, tkankę łączną, tkankę mięśniową oraz układy krążenia, oddechowy, nerwowy, pokarmowy, moczowo- płciowy i hormonalny. Nie jest to więc sposób oddziaływania tylko na mięśnie i ból kręgosłupa jak się dziś powszechnie twierdzi. Jest to bardzo głęboki i holistyczny zabieg, który wpływa na cały organizm oraz na psychikę poprzez pobudzenie wydzielania hormonów szczęścia jak serotonina, dopamina i obniżenie wydzielania kortyzolu. Masaż wpływa na autonomiczny układ nerwowy pobudzając część przywspółczulną, zmniejsza ból poprzez mechanizm bramkowania, stymuluje układ nerwowy poprzez stymulację eksteroreceptorów (receptorów skórnych) i proprioceptorów (receptorów czucia głębokiego we wrzecionach mięśniowych). To z kolei normalizuje na drodze odruchów pracę narządów wewnętrznych. Zainteresowałam trochę? Wypunktujmy więc kilka argumentów dla których powinniśmy także profilaktycznie systematycznie korzystać z potęgi masażu klasycznego.
Wpływ masażu na skórę: poprawia czynności wydalnicze gruczołów skórnych, usprawnia procesy przemiany materii, odmładza i uelastycznia skórę,, stymuluje przewodnictwo nerwowe i aktywizuje centralny układ nerwowy.
Wpływ masażu na tkankę łączną: rozluźnia lub pobudza- adekwatnie do potrzeb pacjenta i zastosowanych technik, zwiększa przyrost tkanki łącznej oraz poprawia jej elastyczność, zapobiega zmianom zwyrodnieniowym, zwiększa wytrzymałość tkanki łącznej, zmniejsza rozstępy, odżywia tkankę chrzęstną i kostną (przyśpiesza proces konstninowania po złamaniu), rozbija tkankę tłuszczową i ułatwia metabolizm, działa na tkankę siateczkowatą- stymuluje proces wytwarzania składników morfotycznych krwi oraz zwiększenie odporności organizmu.
Wpływ masażu na tkankę mięśniową: bezpośrednio działa na mięśnie oraz pośrednio na mięśnie gładkie i mięśniówkę serca, odżywi i reguluje napięcie mięśniowe, reguluje przemianę materii i złogów pozapalnych, przyspiesza rozpad uszkodzonych komórek ,z których uwalniane są hormony tkankowe, zwiększa zdolność mięśni do pracy, zwiększa masę mięśniową.
Wpływ na układ krążenia: masaż zastępuje pracę mięśni i działa mechanicznie na krążenie krwi żylnej w organizmie- ułatwia powrót krwi żylnej i zwiększa wyrzut do aorty, pobudza jej baroreceptory, rozszerza naczynia krwionośne (zwłaszcza poprzez rozcieranie tkanek zwiększa się produkcja histaminy), działa tonizująco na układ krążenia, usprawnia krążenie.
Wpływ na układ oddechowy: reguluje oddychanie, zwiększa wymianę gazową, powoduje lepsze ukrwienie narządów klatki piersiowej, więc usprawnia ich funkcjonowanie.
Wpływ na układ nerwowy: wpływa tonizująco bądź pobudzająco na pień układu przywspólczulnego, poprawia przewodnictwo nerwowe, zwiększa elastyczność tkanki glejowej, uaktywnia układ krążenia, co sprzyja natlenowaniu i odżywieniu tkanki nerwowej, lokalna poprawa funkcji nerwów przenosi się na sploty, rdzeń kręgowy i mózgowie, w obrębie synaps (połączeń nerwowych) pojawia się zwiększona ilość neuroprzekaźników (noradrenaliny i acetylocholiny), zmniejsza pobudliwość układu nerwowego (nadaje się świetnie do leczenia nerwic wegetatywnych i bólów neuralgicznych).
Wpływ na układ pokarmowy: rozluźnia napięcia, normalizuje pracę jelita cienkiego, rozprowadza powietrze i gazy w jelicie grubym, wspomaga perystaltykę jelita grubego, pobudza przemianę materii.
Wpływ na układ moczowo- płciowy: pobudza filtrację kłębuszkową, co skutkuje zwiększoną ilością moczu po masażu, usprawnia pracę nerek.
Wpływ na układ hormonalny: zwiększa stężenie serotoniny, endorfin oraz dopaminy, zmniejsza poziom kortyzolu, zwiększa wydzielanie hormonów tkankowych, zwłaszcza histaminy.
Powyższe punkty są przykładowymi korzyściami wynikającymi z masażu klasycznego. Dzięki wydzielaniu hormonów i działaniu na układ nerwowy masaż wpływa na odzyskanie równowagi emocjonalnej, co jest bardzo potrzebne w dzisiejszym świecie pełnym sytuacji stresowych, wyzwań i pośpiechu. Czyż nie lepiej skorzystać z kojącego masażu zamiast znieczulać się chwilowymi przyjemnościami jak słodycze, tłuszcze, czy alkohol?
Masaż powinien stać się częścią naszego życia, tak jak dbanie o czystość, dietę czy regulację psychiczną. Masaż powinien stanowić nasz nawyk- nawet masaż raz na dwa tygodnie przynosi wspaniałe efekty prozdrowotne. Pozwól sobie na odkrycie masażu klasycznego, a także innych różnorodnych technik masażu, które sprawia, że poczujesz się po prostu lepiej. Myślę, że żadne teoretyczne argumenty nie przekonają Cię bardziej niż własne doświadczenia. Pozwól sobie na sprawdzenie w jakim stopniu masaż rzeczywiście działa i wybierz swój ulubiony, który pomoże Ci na pokonywanie codziennych wyzwań w pozytywnej energii. Do zobaczenia w gabinecie!
Przy pisaniu tego artykułu wspomagałam się ksiązkami: „Masaż teoria i praktyka” Moniki Gwardzik oraz „Masaż klasyczny” Adama Zborowskiego.
